Parodontopatija je skup bolesti potpornog aparata zuba. Ona je ujedno, po svetskim istraživanjima, uz karijes i gingivitis, najrasprostranjenija bolest koja se javlja u usnoj duplji. Takođe, parodontopatija je najčešći uzrok gubitka zuba posle 45 godine, a smatra se da je ima trećina dece i većina odraslih. Parodoncijum ili potporni aparat zuba – čine tkiva koja okružuju zub pružajući mu potporu i na taj način omogućavaju njegovu funkciju. Parodoncijum čine gingiva (desni), periodoncijum (tkivo koje vezuje koren zuba za kost vilice), cement korena zuba i sama vilična kost. Kada proces zahvati samo desni – nastaje gingivitis, a s druge strane parodontopatija nastaje kada je zahvaćen ceo potporni aparat.

Uzroci

Glavni uzrok parodontopatije su zubni plakovi ili naslage na zubima koga uglavnom čine mikroorganizmi. U kombinaciji sa faktorima rizika u koje, između ostalog, spadaju karijes, pušenje, loša oralna higijena, loša ishrana i ostalo, dolazi do do nastanka zubnog kamenca, koji ubrzava napredovanje parodontopatije. Na početku bolesti su zahvaćeni samo desni. Oni su crveni i otečeni, a krvare samo kada se isporvociraju, najžešće pranjem zuba, dok kasnije reaguju i na manji nadražaj. Istovremeno može se javiti i osećaj trenja ili peckanja, kao i osećaj stranog tela između zuba zbog otoka desni.

Napretkom bolesti infekcija zahvata i ostale delove potporna tkiva zuba, pa i kost same vilice. Ona se razara i stvaraju se parodontalni džepovi. U njima nastaje gnoj, što dovodi do pojave neprijatnog zadaha kao i otoka vilice i obraza. U ovoj fazi bolest se zove paradontitis, jer već dolazi do upale, pa je lečenje tada komplikovano i mora da uključi i hiruršku intervenciju i antibiotski tretman. Zubi na ovaj način gube potporu, počinju se klatiti, pomicati i isplivavati, da bi na kraju došlo do ispadanja zuba. Ono što je veoma važno jeste da bola nema praktično sve dok se ne pojave komplikacije (gnojne kese, ciste, upala sinusa, infekcija okolnih tkiva), a tada je bolest već u poodmaklom stadiju, a liječenje znatno otežano.

Prevencija

Uz redovne kontrole kod stomatologa i oralnu higijenu, u prevenciji parodontopatije najbitnije je smanjiti faktore rizika koji dovode do njenog razvoja. Tu se ubrajaju pušenje, žvakanje samo na jednoj strani i korišćenje meke hrane, disanje na usta, karijes, različite anomalije položaja i oblika zuba i mnoge druge bolesti, ne samo usta i zuba, već i celog organizma.

Terapija

Parodontopatija je progresivno oboljenje, pa se samim tim ne može u potpunosti izlečiti, već samo zaustaviti u određenom stadijumu. Stoga lečenje može biti konzervativno, hiruško, protetsko ili kombinovano. U početnoj fazi plak i kamenac se uklanjaju ultrazvukom koji mikrovibracijama vrši odvajanje kamenca od zuba bez oštećenja površine zuba. Potom se zubi poliraju četkicom i specijalnim pastama sa visokim procentom fluora. Kod uznapredovale parodontopatije se vrši obrada džepova (kiretaza). Najradikalnije, a istovremeno i najdelotvornije i na duži vremenski rok najefikasnije lečenje jeste režanj operacija. To je bezbolna intervencija, koja se radi u lokalnoj anesteziji. Pravi se rez na gingivi, koja se odiže u obliku režnja,č ime se dobija direktan pristup parodontalnom džepu, a patološki promenjeno tkivo se potpuno uklanja „do u zdravo“. Nakon toga se ubacuju granule veštačke kosti koje imaju dvostruki efekat – stimulišu stvaranje prirodne kosti na mestu aplikovanja, i stapaju se sa prirodnom kosti fizički popunjavajući defekt. Savetuje se da se nakon hiruške intervencije, uradi protetsko zbrinjavanje zuba, povezivanje u tzv. „blok“ fiksnim protetskim nadoknadama gde god je to moguće, radi dugotrajnog očuvanja rezultata.